Özbekistan’ın başkenti Taşkent’teki bilim insanları, ‘Tomavac’ adı verilen dünyanın ilk yenilebilir domates bazlı Kovid-19 aşısını ürettiklerini duyurdu.
Biyoloji Bilimleri Adayı Shukhrat Shermatov’a göre gelişme, koronavirüse karşı antikor oluşumundan sorumlu bir proteinin bitki genomuna dahil edilmesine dayanıyor.
Genomik ve Biyoinformatik Merkezi Direktörü Zabardast Buriev, yenilebilir aşıdan elde edilen proteinin doğrudan bağırsak mukozasına ulaştığını ekledi.
Taşkent’teki bilim insanları, fareler üzerinde başarılı deneyler yaptıktan sonra ilk gönüllüleri aşılamaya başladı.
Bilim insanları tarafından yapılan açıklamada, “Covid-19’a karşı antikor düzeyi düşük olan 20 kişi toplandı. Sabahları aç karnına 50 gram, yani yaklaşık bir domatese eşdeğer domates yemeleri önerildi. Domates yediler.” üç kişi için.” Günler sonra, iki haftalık bir aradan sonra antikor titrelerine baktık ve antikor düzeyleri yükseldi. 6-8 hafta sonra nötralizasyon testi yaptık ve deneyimiz gösterdi ki evet bu aşı insanlarda da işe yarıyor.
Genomik ve Biyoinformatik Direktörü Zabardast Buriyev, tüberküloz, salmonelloz ve difteri gibi hastalıklara karşı başka yenilebilir aşılar geliştirmeye başlama planlarının bulunduğunu kaydetti.
Buriyev, “Bu zaten çok çevre dostu bir ürün olacak ve çok faydalı bir yönü de bu aşının üretimi için büyük fabrikalar kurmaya gerek kalmayacak. 10 dönümlük küçük bir serada yeterli aşıyı alabilirsiniz.” belirtti.
Tomavac yenilebilir aşısı, Kovid-19’a karşı iki seviye koruma sağlıyor ve Dünya Sağlık Örgütü veritabanına kayıtlı.
Taşkentli bilim insanları, yenilebilir domates bazlı Kovid-19 aşısının “özel seralarda veya özel sınırlı alanlarda” yetiştirilmesi gerektiğini belirtiyor.
2021 yılında çalışmalar yapılmaya başlandı
Özbekistan Yenilikçi Kalkınma BakanlığıTarafından yapılan açıklamada ‘Bilimler Akademisi’neye bağlı Genomik ve Biyoinformatik MerkeziTürkiye’de çalışan Özbek bilim adamlarının, domatesin genetiğini değiştirerek yeni tip koronavirüse karşı yenilebilir bir aşı geliştirmek için çalıştıklarını duyurdu.
